جایزه نوبل 2014 در شاخه "فیزیولوژی یا پزشکی"
جایزه نوبل 2014 در شاخه "فیزیولوژی یا پزشکی" به صورت مشترک نیمی به John O'keefe و نیمه دیگر آن به May-Britt Moser و Edvard I Moser بابت کشف سلولهایی که دارای سیستم موقعیتی در مغز هستند تعلق گرفت.
این سه دانشمند یک سیستم موقعیتی در مغز یافتند مثل "GPS درونی" که به ما اجازه میدهد موقعیت خود را در فضا بیابیم و برای این عملکرد یک پایه سلولی معرفی کردهاند. در سال 1971، برای اولین بار John o’keefe اولین جزء این سیستم را شناسایی کرد. او کشف کرد که در هیپوکامپ، سلولی وجود دارد که اگر موش در فضای خاصی از یک اتاق قرار بگیرد فعال میشود. سایر نورونهای این منطقه زمانی فعال میشوند که موش در مناطق دیگر اتاق قرار میگیرد. o’keefe چنین نتیجهگیری کرد که این place cell”"ها یک نقشه از اتاق دارند. حدود سه دهه بعد در سال 2005،May-Britt و Edvard moser یک جزء کلیدی دیگری از سیستم موقعیتی مغز کشف کردند، آنها نوع دیگری از سلولها که آنها را grid cells”" نامیدند را شناسایی کردند. این سلولها سیستم هماهنگی ایجاد میکنند که اجازه موقعیتیابی و مسیریابی دقیق میدهد. تحقیقات بعدی آنها نشان داد که چگونه place cells و grid cells اجازه تعیین موقعیت و مسیریابی میدهند. کشف John o’keefe ،May-Britt Moser ،Edvard Moser مسئلهای را حل کرد که برای قرنها ذهن فلاسفه و دانشمندان را به خود مشغول کرده بود. اینکه چگونه مغز یک نقشه از فضای اطرافمان دارد و چگونه ما میتوانیم در یک محیط پیچیده مسیریابی کنیم.
John O’keefe در سال 1939 در شهر نیویورک آمریکا متولد شد. در سال 1976 دکترای روانشناسی فیزیولوژیک را از دانشگاه McGill کانادا دریافت کرد. سپس برای دوره postdoctoral به دانشگاه کالج لندن رفت و در سال 1987 در همان دانشگاه به عنوان استاد نوروساینس شناختی مشغول به کار شد. وی در حال حاضر رئیس مرکز مدارهای نورونی و رفتاریSainsbury Wellcome در دانشگاه college لندن میباشد.
May-Britt Moser در سال 1963 در نروژ متولد شد. او در دانشگاه Oslo همراه با شوهر آیندهاش که شریک او در دریافت جایزه نوبل است روانشناسی خوانده و در سال 1995 مدرک PhD نوروفیزیولوژی را دریافت کرد. او قبل از رفتن به دانشگاه علوم و تکنولوژی نروژ در سال 1996 به عنوان یک visiting scientist در دانشگاه college لندن دورهای را سپری کرد. در سال 2000 به عنوان استاد نوروساینس منصوب شد و در حال حاضر رئیس مرکز محاسبات نورونی در Trondheim است.
Edvard I Moser در سال 1962 در نروژ متولد شد. PhD نوروفیزیولوژی را در سال 1995 از دانشگاه Oslo دریافت کرد. او همراه با همسرش May-Britt Moser به عنوان یک visiting scientistدر آزمایشگاه John o’keefe دورهای گذراند و در سال 1996 به دانشگاه علوم و تکنولوژی نروژ رفت و 2 سال بعد به عنوان استاد مشغول به کار شد. او در حال حاضر رئیس kavli Institute for systems neuroscience نروژ میباشد.