اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ در ﭼﻤﺪان ﻣﻬﺎﺟﺮان: ﮐﻮچ از ﻣﺮز ﺗﺼﻮر ﺑﻪ ﺗﺨﯿّﻞ

ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺗﺒﻌﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی و ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را ﺑﺮای ﺟﻮاﻣﻊ ﻫﺪف ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد. در ﻃﯽ ﯾﮏ دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﺑﯿﺶ از ۲۴۷ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮ از ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن )٪(۳.۵ ﺑﻪ ﻣﮑﺎﻧﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻧﯿﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﮐﺮده اﻧﺪ ﯾﮑﯽ از ﻣﺘﺪاولﺗﺮﯾﻦ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ در اﭘﯿﺪﻣﯿﻮﻟﻮژی اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ، ﺷﯿﻮع ﺑﺎﻻی اﯾﻦ اﺧﺘﻼل در ﻣﯿﺎن ﮔﺮوهﻫﺎی ﻣﻬﺎﺟﺮ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوهﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﻬﺎﺟﺮ اﺳﺖ. ﻣﯿﺰان ﺷﯿﻮع اﯾﻦ اﺧﺘﻼل در ﻣﻬﺎﺟﺮان زﯾﺮ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﻬﺎﺟﺮان در ﺳﻨﯿﻦ ۱۰ ﺗﺎ ۱۴ ﺳﺎﻟﮕﯽ، و ﻧﯿﺰ ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﻬﺎﺟﺮان در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻟﯽ اﺳﺖ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، دو ﻧﺴﻞ اول و دوم ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺰاﯾﻨﺪه در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ. در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن، ﺗﺒﻌﯿﺾﻧﮋادی و ﺷﮑﺴﺖﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ داﻣﻦ ﻣﯽزﻧﻨﺪ. ﻧﺮخ ﺑﺎﻻی اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ در ﻣﯿﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮان از ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺑﺎ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺳﯿﺎه ﭘﻮﺳﺖ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺘﺎﯾﺎن ﺳﻔﯿﺪﭘﻮﺳﺖ آﻧﻬﺎ ﺧﻮد ﮔﻮاﻫﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ.

ﺑﺮﺧﯽ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان، از ﺳﻮﯾﯽ دﯾﮕﺮ، اﺳﺘﺮس را ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺮوز اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ در ﻣﯿﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮان ﮔﺰارش ﮐﺮده اﻧﺪ. وﺟﻮد ﺑﯽ ﻧﻈﻤﯽ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﺳﺘﺮس، ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮه در ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی و ﻋﻮد اﺧﺘﻼﻻت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﺪل آﺳﯿﺐﭘﺬﯾﺮی اﺳﺘﺮس[1] ادﻋﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت روانﭘﺮﯾﺸﯽ ﯾﮏ آﺳﯿﺐﭘﺬﯾﺮی ارﮔﺎﻧﯿﮏ درونزا ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻨﺶزای داﺧﻠﯽ ﯾﺎ ﺧﺎرﺟﯽ در ﺗﻌﺎﻣﻞ اﺳﺖ. ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس، اﺳﺘﺮس ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﮑﺴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ از ﻃﺮﯾﻖ اﻓﺰاﯾﺶ آزادﺳﺎزی اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪه ی ﻋﺼﺒﯽ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﻣﯽﺷﻮد. ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی اﺧﯿﺮ ﻧﯿﺰ اذﻋﺎن دارﻧﺪ ﮐﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺷﻬﺮی و ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻐﺰ ﺑﻪ اﺳﺘﺮس ﺷﻮد. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ، ﺗﺒﻌﯿﺾ ﻗﻮﻣﯽ ادراک ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﺎﺟﺮان ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﺟﺴﻢ ﻣﺨﻄﻂ ﺷﮑﻤﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﯿﺶﻓﻌﺎﻟﯽ دوﭘﺎﻣﯿﻦ در ﺟﺴﻢ ﻣﺨﻄﻂ ﮐﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ﺑﺎرز ﻋﺼﺒﯽ-زﯾﺴﺘﯽ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ اﺳﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻠﺖ ﺷﯿﻮع ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﯾﻦ اﺧﺘﻼل در ﻣﯿﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺑﺎﺷﺪ.

در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﺴﯿﺎری از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﻬﺎﺟﺮت را ﻋﻠﺖ ﺷﯿﻮع ﺑﺎﻻی اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ در ﻣﯿﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮان در ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻃﺮﻓﺪار ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ[2]، اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ را ﻋﻠﺖ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. در اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﺳﮑﯿﺰوﺗﺎﯾﭙﯽ ﻣﺜﺒﺖ[3] ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ اﮐﺘﺸﺎف و ﺧﻼﻗﯿﺖ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ و اﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ اﮐﺘﺸﺎف ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﯽﮔﺮدد. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮ روی ۲۳۵ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﺑﺎ ﻣﻠﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﺳﮑﯿﺰوﺗﺎﯾﭙﯽ ﻣﺜﺒﺖ، ﺣﺘﯽ ﺑﺎ وﺟﻮد ﮐﻨﺘﺮل اﺳﮑﯿﺰوﺗﺎﯾﭙﯽ ﻣﻨﻔﯽ[4] و آﺷﻔﺘﻪ [5] ﺑﺮ ﺳﻦ و ﺟﻨﺴﯿﺖ، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﯿﺸﺒﯿﻨﯽﮐﻨﻨﺪهی ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻫﺪاف و ﻣﯿﻞ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﺎﺷﺪ. اﺳﮑﯿﺰوﺗﺎﯾﭙﯽ ﻣﺜﺒﺖ درﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪهی ﺗﺠﺎرب ﻏﯿﺮﻣﻌﻤﻮل )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﯿﻌﻪ(، ﺗﻔﮑﺮ ﺟﺎدوﯾﯽ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل، اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ادراک ﻓﺮاﺣﺴﯽ( و اﯾﺪهﻫﺎی ﻣﺮﺟﻊ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل، اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن ﯾﺎ رادﯾﻮ ﭘﯿﺎمﻫﺎی ﺧﺎﺻﯽ را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﺨﺎﺑﺮه ﻣﯽﮐﻨﺪ اﺳﺖ(. در ﻣﻘﺎﺑﻞ، اﺳﮑﯿﺰوﺗﺎﯾﭙﯽ ﻣﻨﻔﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺲ ﺑﯽﻟﺬﺗﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ[6] و ﻋﺎﻃﻔﻪی ﻣﻨﻘﺒﺾ[7] اﺳﺖ. اﺳﮑﯿﺰوﺗﺎﯾﭙﯽ آﺷﻔﺘﻪ ﺷﺎﻣﻞ رﻓﺘﺎر، ﻇﺎﻫﺮ و ﮔﻔﺘﺎر ﻋﺠﯿﺐ و ﻏﺮﯾﺐ )ﻣﺜﻼً داﺷﺘﻦ ﻇﺎﻫﺮی ﻋﺠﯿﺐ ﯾﺎ ﻫﺬﯾﺎن در ﮔﻔﺘﺎر( اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ، دﯾﺪﮔﺎه ﻏﺎﻟﺐ، ﯾﻌﻨﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺮخ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ در ﻣﯿﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮان را، ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺠﺮﺑﻪی ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﯽﮐﺸﺪ.

ﺷﺎﯾﺎن ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ و رواﻧﭙﺮﯾﺸﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﮑﻤﻞ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ. از اﯾﻦ رو، ﺿﺮوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی آﺗﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﯿﺎت، ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ اﺳﮑﯿﺰوﺗﺎﯾﭙﯽ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻬﺎﺟﺮت را ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ. ﺑﺮرﺳﯽ ﺟﺎﻣﻊ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮای ﻣﺪاﺧﻼت ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮای ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺄﺛﯿﺮ رواﻧﯽ-اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﯿﺎﻧﺠﺎﻣﺪ.

References:

1.Andersen, B. P., Al-Shawaf, L., & Bearden, R. (2021). Positive schizotypy predicts migration intentions and desires. Personality and Individual Differences, 182, 111096.

2.Bourque, F., van der Ven, E., & Malla, A. (2011). A meta-analysis of the risk for psychotic disorders among first-and second-generation immigrants. Psychological Medicine, 41(5), 897-910.

3.Egerton, A., Howes, O. D., Houle, S., McKenzie, K., Valmaggia, L. R., Bagby, M. R., & Mizrahi, R. (2017). Elevated striatal dopamine function in immigrants and their children: A risk mechanism for psychosis. Schizophrenia Bulletin, 43(2), 293-301.

4.Meyer, O. L., Eng, C. W., Ko, M. J., Chan, M. L., Ngo, U., Gilsanz, P., & Whitmer, R. A. (2023). Generation and age of immigration on later life cognitive performance in KHANDLE. International Psychogeriatrics, 35(1),.

Footnote:

[1] The Stress Vulnerability Model

[2] Selective Migration

[3] Positive Schizotypy

[4] Negative Schizotypy

[5] Disorganized Schizotypy

[6] Anhedonia

[7] Constricted Affect

ﮔﺮدآوری و ﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ: ﻓﺮوغ ﮐﺜﯿﺮی داﻧﺸﺠﻮی دﮐﺘﺮای ﻋﻠﻮم ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ،

داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﭼﻤﺮان اﻫﻮاز